استادیار، گروه دوره پیش از اسلام ، پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری، تهران، یران ، mohamadreza1973@gmail.com
چکیده: (1960 مشاهده)
سفال یکی از یافتههای باارزش در کاوشهای باستانشناسی است که در ایران قدمت زیادی دارد و توانسته بخشی از نقاط تاریک تاریخ این سرزمین را هویدا کند. در دوران پیش از اسلام سفال از جایگاه ویژهای برخوردار بود؛ در دورۀ اسلامی هم بهویژه، با ظهور سلسلۀ سلجوقی تحولی چشمگیر در تمامی عرصههای هنری و صنعتی ازجمله سفالگری پدید آمد. در کاوشهای باستانشناسی سالهای 1388و 1389 محوطۀ زلفآباد فراهان که یکی از محوطههای بزرگ اسلامی در قرون میانی است، تعداد زیادی از سفالینههای آبی و سفید شامل تعدادی ظروف سالم و قطعات شکسته به دست آمد. پژوهش حاضر برمبنای مطالعه و مقایسۀ سفالهای شاخص آبی و سفید کشفشده از کاوشهای محوطۀ تاریخی زلفآباد فراهان انجام شده تا از این طریق بتوانیم علاوهبر معرفی این نوع سفال، ابهامات موجود دربارۀ این نوع سفال در منطقۀ فراهان را تا حدودی مشخص کنیم. این پژوهش بـه روش توصـیفیتحلیلی و با تکیه بر کاوشهای میدانی، مطالعات کتابخانهای برای پاسخ به پرسشهایی از این دست انجام شده است: این سفالها مربوط به چه دورهای هستند؟ تأثیرپذیری آنها از سفالهای آبی و سفید چین چقدر بوده؟ و این سفالها در زلفآباد تولید میشده یا واراداتی هستند؟ نتایج حاصل از مطالعۀ سفالها نشان میدهد این نوع سفال براساس سکهها و سفالهای کشفشدۀ مربوط به دوره ایلخانی و صفوی و باتوجهبه وجود سهپایههای سفالی، جوش کوره و سفالهای تغییر شکل داده در محل تولید شدهاند. ﺳﻔﺎﻟﯿﻨﻪﻫﺎﯼ آبی و سفید زلفآباد ازنظر ﻧﻘﺶ ﻭ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺳﺎﺧﺖ تحت تأثیر ﺳﺎیﺮ ﻣﺮﺍﮐﺰ ﺗﻮﻟﯿﺪ و همچنین ﭼﯿﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
اموال فرهنگی دریافت: 1399/4/14 | پذیرش: 1398/1/10 | انتشار: 1398/1/10