بقایای جانوری تپه قلاگپ (شهرستان ازنا، لرستان)، در طی نخستین فصل کاوش (1388) بهدستآمده است. هدف از کاوش، آگاهی از وضعیت گاهنگاری زاگرس مرکزی و دشت ازنا بوده و گاهنگاری آن شامل توالی منظمی از لایههای نوسنگی جدید، مسسنگی، مفرغ، آهن، پارت و اسلامی است. این دشت که در شرق زاگرس مرکزی واقعشده، تاکنون موردپژوهش و کاوش اندکی قرارگرفته است. با توجه به وجود اراضی قابلکشت و چراگاههای متعدد در دامنۀ کوهها، این منطقه مناسب جهت استقرار جوامع روستانشین، کوچرو و نیمهکوچرو بوده که در دورههای مختلف بهطور مستمر مورد سکونت قرارگرفته است. باتوجه به شرایط مناسب حفاظتی بقایای استخوان حیوانی قلاگپ، امکان انجام مطالعات گسترده برروی تقریباً 6500 قطعه، شامل مطالعۀ طیف جانوری، استخوان سنجی (جهت شناسایی گونههای اهلی یا وحشی) و الگوی کشتار فراهم شد. طیف جانوری شامل گونههای اهلی (94%) و وحشی (6%) است که بیشترین آن را در تمامی دورهها بز و گوسفند اهلی (78%) و گاو (14%) تشکیل میدهد. با توجه به الگوی سن کشتار، بهرهبرداری از بز و گوسفند، شامل محصولات اولیه (گوشت) و محصولات ثانویه (لبنیات، پشم و مو) است. بهرهبرداری از گاو علاوه بر یکی از مهمترین منابع غذایی پروتئینی، میتواند بهعنوان نیروی کار کشاورزی نیز باشد. علاوه بر وجود یک سیستم منظم دامپروری در تمامی دورهها و وجود اقتصاد ترکیبی دامپروری و کشاورزی در دورۀ مفرغ میانی، جوامع به شکار حیوانات وحشی مانند گوزن، گراز، آهو، بز و گوسفند وحشی نیز پرداختهاند. از دیگر ویژگیهای مهم این مجموعه؛ وجود استخوان اسب در لایههای نوسنگی جدید است. درنهایت، نتایج مطالعات گیاه باستانشناسی که در حال انجام است، میتواند در تحلیل دقیقتر اقتصاد زیستی محوطۀ قلاگپ نقش بسزایی داشته باشد.
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
اموال فرهنگی دریافت: 1399/4/14 | پذیرش: 1398/4/10 | انتشار: 1398/4/10